Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru willę z otoczeniem przy ul. 1 Maja 12 w Słubicach. To efekt wspólnej inicjatywy dwóch organizacji społecznych – słubickiego Stowarzyszenia Kontrapunkt oraz Fundacji Ratowania Zabytków i Pomników Przyrody z Poznania. Decyzja z 26 maja 2025 roku jest prawomocna.

Inicjatywa społeczna i dokumentacja

Wniosek o wpis do rejestru złożono w 2022 roku. Dokumentację architektoniczną przygotował dr Adrian Mermer ze Stowarzyszenia Kontrapunkt, a opracowanie historyczne wykonał Roland Semik – społeczny opiekun zabytków i wolontariusz fundacji. Ostatecznie obiekt otrzymał numer L–987/A.

Historia budynku i walory architektoniczne

Willa została wzniesiona w latach 80–90 XIX wieku jako rezydencja kupieckiej rodziny Höhne z Frankfurtu nad Odrą. Po wojnie służyła przez dekady jako siedziba kilku banków. Jej elewacje zdobią motywy antyczne i renesansowe, charakterystyczne dla stylu eklektycznego.

Obiekt ma nietypowy układ – cofnięty względem ulicy dwupiętrowy budynek główny, pierwotnie połączony z dwiema parterowymi oficynami. Zachowana oficyna wschodnia mogła mieścić laboratorium farmaceutyczne i skład apteczny, natomiast zachodnia, niezachowana, mogła pełnić funkcję oranżerii. Do dziś przetrwały elementy ogrodu – kolumna i filary dawnej pergoli.

Zły stan techniczny i skutki prawne

Po sprzedaży przez Pekao S.A. willa trafiła w ręce prywatne. Od 2014 roku – kiedy opuścił ją ostatni bank – budynek zaczął niszczeć. Doszło m.in. do zawilgocenia i zniszczeń elewacji. Niektóre zdobienia zostały skute przez ekipy remontowe. Zły stan obiektu był podstawą postępowania sądowego, w którym właściciela zobowiązano do naprawy szkód.

Wyższa ochrona i nowe możliwości

Dzięki wpisowi do rejestru zabytków willa uzyskała wyższy stopień ochrony konserwatorskiej. Umożliwia to właścicielowi ubieganie się o dofinansowanie z Gminy Słubice, instytucji samorządowych i rządowych, a także ze środków unijnych. Otwiera to również drogę do ewentualnego przejęcia obiektu przez miasto w drodze pierwokupu. Warto zaznaczyć, że właściciel nie wniósł odwołania od decyzji konserwatora.

Piąty obiekt w rejestrze

Willa przy ul. 1 Maja jest piątym obiektem w Słubicach wpisanym do rejestru zabytków. Oprócz niej są to elewacja dawnego kina Piast, budynek szkolny przy ul. Wojska Polskiego 1, cmentarz żydowski przy ul. Transportowej oraz zespół obiektów sportowych Słubickiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. To także drugi wpis dokonany na wspólny wniosek Kontrapunktu i fundacji, po wcześniejszym objęciu ochroną zespołu stadionu w Słubicach.

Dokumenty

Zdjęcia obiektu