18 kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Jest to zawsze dobra okazja do rozmaitych spotkań, podsumowań i wspomnień. W tej dziedzinie sporo dzieje się także na naszym lokalnym podwórku, o czym przypomniał Roland Semik, społeczny opiekun zabytków powiatu słubickiego.



Święto zostało ustanowione w 1982 roku przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) w Paryżu i obchodzone jest w zdecydowanej większości państw na świecie. Nie inaczej jest w Polsce i na terenie woj. lubuskiego.

Lubuszanie pamiętają o zabytkach

Wojewódzkie obchody MDOZ pod patronatem wojewody lubuskiego Władysława Dajczaka odbędą się w czwartek 26 kwietnia w Szprotawie. Podczas uroczystości przewidziano m.in. wręczenie odznak „Za opiekę nad zabytkami”.

Będzie też okazja wysłuchać ciekawie zapowiadających się odczytów. Początki państwowości polskiej przedstawi prof. Przemysław Wiszewski, o życiu i śmieci elit szprotawskich opowie dr Adam Górki, a Karol Błaszczyk przybliży słuchaczom historię klasztoru sióstr Magdalenek w Szprotawie.

Pasjonaci historii będą mogli dodatkowo zwiedzić kościoły w Szprotawie i Iławie, a także Muzeum Ziemi Szprotawskiej w tzw. Bramie Żagańskiej.

Co nowego globalnie?

W materii ochrony zabytków od początku ubiegłego roku wydarzyło się wiele nowego. Znowelizowano ustawę o ochronie zabytkach i opiece nad zabytkami, gdzie m.in. zwiększono uprawnienia Głównego Konserwatora Zabytków.

Z początkiem 2018 roku wszystkie wszczęcia postępowań o wpis do rejestru zabytków na obszarze danego powiatu muszą być ujawniane w Biuletynie Informacji Publicznej właściwego starostwa, a samorządy mogą przyjmować uchwały o dotacjach dla obiektów z gminnych ewidencji zabytków, a nie jak dotąd wyłącznie z rejestru zabytków. Administracyjne kary pieniężne za naruszanie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami od 500 do 500 tys. zł.

Powstał również Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków (NFOZ), na które zasądzane są administracyjne kary pieniężne i nawiązki, a w przyszłości może też darowizny, spadki czy 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.

Co działo się lokalnie?



Początek nowego roku to nowe dotacje na rzecz lokalnych zabytków, których mamy trochę na terenie powiatu słubickiego. I tak kościół św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim otrzymał 700 tys. zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gmina Ośno Lubuskie otrzymała zaś dotację na remont murów obronnych z basztą Zwinger – 100 tys. zł z MKiDN, 50 tys. zł od marszałka województwa lubuskiego i czeka na decyzję w sprawie ewentualnej dotacji od Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.



Prof. UAM dr hab. Grzegorz Podruczny kierował dalszymi pracami poszukiwawczymi na dawnym polu bitwy pod Kunowicami, podczas których to udało się odnaleźć wiele zabytków okresu wojny siedmioletniej, głównie kul i guzików. Obecnie trwa ich inwentaryzacja, o czym mieliśmy okazję niedawno pisać.



W marcu tego roku z Frankfurtu nad Odrą do Słubic trafiło ok. 10 fragmentów reliefu z fasady dawnego kina „Piast” w Słubicach, zabezpieczonych kilka lat temu przez pracownika naukowego Viadriny Gottharda Kemmethera. Ich inwentaryzacji podjął się Adrian Mermer ze stowarzyszenia na rzecz rewitalizacji i rozwoju demokracji „Kontrapunkt” w Słubicach. W jego ocenie ten depozyt stanowi od 1/4 do 1/3 ówczesnych ubytków w płaskorzeźbie i w razie dobrej woli właściciela obiektu może być pomocny w odtworzeniu ubytków w płaskorzeźbie.



Niestety były też bardziej przykre wydarzenia. W nocy z 23 na 24 sierpnia spłonęła Izba Pamięci Towarzystwo Miłośników Polesia i Białkowa w Białkowie, o czym także informowaliśmy. Ale członkowie społeczności Poleszuków łatwo się nie poddali i planują odtworzenie tego miejsca. W styczniu tego roku w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Cybince odbył się koncert charytatywny na rzecz odbudowy skansenu.

---

Więcej o lokalnej historii i miejscowych zabytkach już wkrótce w kolejnych publikacjach przygotowanych przez Rolanda Semika.

Chcesz dodać komentarz do artykułu? Zaloguj się lub zarejestruj swoje konto na portalu.